Wypadek przy pracy – postępowanie i procedury

Wypadek przy pracy wpływa na sytuację prawną pracownika oraz pracodawcy. Gdy osoba zatrudniona doznaje uszczerbku na zdrowiu lub życiu podczas wykonywania obowiązków służbowych, zwierzchnik musi zadbać o przestrzeganie procedur mających na celu wyjaśnienie okoliczności i kwalifikację wypadku.

Wypadek przy pracy wiąże się z koniecznością podjęcia szeregu czynności i dopełnienia wielu formalności. Obowiązkiem pracodawcy jest podjęcie niezbędnych działań eliminujących lub ograniczających zagrożenie, zapewnienie pierwszej pomocy, a także ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku oraz zastosowanie odpowiednich środków zaradczych na przyszłość. Pominięcie takich działań może skutkować odpowiedzialnością karną.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 wypadkiem przy pracy jest zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Do zdarzenia takiego musi dojść podczas wykonywania przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych. W kategoriach wypadku kwalifikuje się również incydent mający miejsce podczas wykonywania pracy przez osobę zatrudnioną bez polecenia zwierzchnika oraz w czasie pozostawania pracownika do dyspozycji pracodawcy, np. w drodze do pracy lub w podróży służbowej.

 Udzielenie pierwszej pomocy i zabezpieczenie miejsca zdarzenia

Zgodnie z Rozporządzeniem Wypadkowym, pracownik, który uległ wypadkowi, jeśli jest w możliwie dobrym stanie, powinien o zdarzeniu poinformować swojego przełożonego. Pracodawca, gdy otrzyma wiadomość o zaistnieniu wypadku, jest zobowiązany do udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu oraz podjęcia czynności eliminujących lub minimalizujących zagrożenie. Poszkodowany pracownik powinien niezwłocznie otrzymać pomoc - należy zatamować krwawienie, ułożyć go w bezpiecznej pozycji oraz wezwać profesjonalną pomoc służb ratowniczych. Ważne jest również zabezpieczenie miejsca wypadku, co ma na celu usunięcie ryzyka dalszych incydentów oraz ustalenie okoliczności wypadku przy pracy. Należy uniemożliwić dopuszczenie do miejsca zdarzenia osób niepowołanych, wykluczyć uruchamianie maszyn i innych urządzeń technicznych oraz zabezpieczyć przedmioty i urządzenia, które spowodowały wypadek.

Ustalenie okoliczności wypadku

Wypadki przy pracy, wskutek których doszło do śmierci pracowników, firma musi zgłosić do właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora. Gdy nie było ofiar śmiertelnych, przyczyny oraz uwarunkowania zdarzenia ustala powołany przez pracodawcę zespół powypadkowy. W jego skład wchodzą pracownik służby BHP oraz społeczny inspektor pracy. Osoby powołane do zbadania okoliczności wypadku powinny obejrzeć miejsce zdarzenia, sprawdzić stan techniczny maszyn, innych urządzeń technicznych i ochronnych. Ważne, aby podczas tych czynności prowadzić dokumentację w postaci zdjęć, szkiców oraz notatek. Zespół powypadkowy musi zebrać wyjaśnienia od poszkodowanego oraz świadków zdarzenia. Po przeprowadzeniu wszystkich czynności sprawdzających należy sporządzić protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Zespół powypadkowy ma 14 dni na jego spisanie od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku. Protokół powinien trafić do poszkodowanego i do pracodawcy.

Obowiązkiem pracodawcy jest prowadzenie rejestru wypadków przy pracy. W dokumencie tym muszą znaleźć się informacje na temat poszkodowanego oraz okoliczności wypadku i liczba dni niezdolności do pracy. Dodatkowo pracodawca musi wypełnić tzw. statystyczną kartę wypadku przy pracy.