Wstępne oraz okresowe badania lekarskie. Czemu są takie ważne?

Osoba, która została zatrudniona na umowę o pracę, powinna przejść najpierw wstępne, a później okresowe badania lekarskie. Ta czynność jest bardzo ważna z kilku powodów. Przede wszystkim liczy się ochrona zdrowia oraz życia samego pracownika jak i wszystkich tych, którzy będą mieli z nim styczność na co dzień w zakładzie pracy. Jest to wyraźnie zaznaczone w odpowiednich przepisach.

Według przepisów nie można pracować ani zatrudniać bez badań

Według artykułu 229 Kodeksu Pracy, pracodawca nie może dopuścić do pracy osoby, która nie ma zaświadczenia lekarskiego. Dopiero wizyta u lekarza medycyny pracy oraz wykluczenie wszelkich ewentualnych zdrowotnych przeszkód, daje możliwość pracy.

Przepis stanowi, że niezależnie od okoliczności, pracownik nie może podjąć się danego zadania w firmie, dopóki lekarz nie sprawdzi, czy może to zrobić. Tyczy się to wszystkich zawodów i pracowników, którzy zostali zatrudnieni na podstawie umowy o pracę.

Warto wiedzieć, że zaniedbanie tego obowiązku przez pracodawcę oraz pracownika wiąże się z surowymi karami, które opisane są szerzej w Kodeksie Pracy.

Brak zaświadczenia? Winny pracodawca oraz pracownik

Nie da się ukryć, że to przede wszystkim na pracodawcy spoczywa obowiązek zapewnienia pracownikowi możliwości odbycia badań lekarskich. Ewentualne zaniechanie wiąże się z poważnymi konsekwencjami w postaci grzywny od 1000 do nawet 30 000 złotych. Warto zaznaczyć, że kara obejmie pracodawcę niezależnie od tego, czy dopuścił się zaniedbania umyślnie, czy też nie. Organy, które odpowiedzialne są za sprawowanie nadzoru w tej tematyce, to Państwowa Inspekcja Pracy oraz Państwowa Inspekcja Sanitarna.

Należy również podkreślić, że pracownik w sytuacji, gdy nie ma zaświadczenia lekarskiego, także może ponieść konsekwencje. W tym przypadku, w zależności od okoliczności, przewidziane są różnego rodzaju kary.

• Jeśli pracownik odmówi i nie podda się badaniom, może zostać natychmiastowo zwolniony z pracy. W tym przypadku stosuje się wobec niego postępowanie dyscyplinarne ze względu na ciężkie naruszenie obowiązków pracownika.
• Jeśli jednak pracodawca nie chce sięgać po takie środki kontroli, może zastosować jedną z kar porządkowych, wymienionych w artykule 108 Kodeksu Pracy.

Mimo wszystko, pracownik zatrudniony na umowę o pracę ma bezwzględny obowiązek wykonania badań lekarskich, czy to wstępnych, czy okresowych.

Negatywne orzeczenie lekarskie. Co zrobić w takiej sytuacji?

Są dwa sposoby na to, aby poradzić sobie z zaistniałym problemem. Niezależnie od tego, czy niezdolność do pracy na danym stanowisku zanotowano podczas badań wstępnych lub okresowych.

Inne stanowisko dla pracownika

Pracodawca ma prawo zaproponować danej osobie inne stanowisko pracy. Dzięki temu pracownik nie zostaje zwolniony ze względu na brak możliwości wykonywania danych czynności.

Przeniesienie powinno odbyć się natychmiast, a do tego należy poprzedzić je badaniami lekarskimi. Na nich, biorąc pod uwagę inne zagrożenia aniżeli wcześniej, lekarz może stwierdzić zdolność do pracy.  

Warto zapamiętać!

Istnieją przypadki, kiedy pracodawca będzie zmuszony do przeniesienia pracownika na inne stanowisko. Są to między innymi:

• stwierdzenie choroby zawodowej u pracownika
• wypadek w pracy, który uniemożliwia wykonywanie dotychczasowych zadań

Wypowiedzenie umowy

W przypadku gdy nie ma możliwości przeniesienia pracownika na inne stanowisko lub po raz kolejny lekarz stwierdzi niezdolność do pracy, pracodawca powinien bezzwłocznie wypowiedzieć umowę. Należy wtedy zastosować zasady ogólnie przyjęte, które zapisane są w przepisach prawa pracy. W tym przypadku nie ma mowy o zwolnieniu dyscyplinarnym.

Odwołanie się od decyzji lekarza

Warto zaznaczyć, że istnieje również procedura odwołania się od decyzji lekarza. Pracownik ma prawo zwrócić się z wnioskiem o ponowne przeprowadzenie badań, z tym, że w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy.

• Wniosek składa się za pośrednictwem lekarza, który wydał negatywną decyzję
• Termin na podjęcie działań, a co za tym idzie złożenie wniosku, to 7 dni od dnia otrzymania negatywnego orzeczenia lekarskiego.

Należy pamiętać, że podczas trwania procedury odwoławczej, pracownik nie może wykonywać swoich obowiązków.