Sprawozdanie z działalności PIP w 2016 roku

Państwowa Inspekcja Pracy przedstawiła sprawozdanie ze swojej ubiegłorocznej pracy. Efektami kontroli i działalności inspektorów jest zlikwidowanie bezpośrednich zagrożeń dla życia i zdrowia 70 tys. pracowników, zawarcie umów o pracę dla 9 tys. osób oraz odzyskanie ponad 184 mln zł zaległych należności dla 102 tys. zatrudnionych.

Sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy przedstawił jej główny inspektor - Roman Giedrojć. Ubiegły rok dla PIP był okresem trudnym, ponieważ wiązał się z wieloma zmianami. Jedna z nich dotyczyła strategii pierwszej kontroli w mikro, małej i średniej firmie. W nowej wersji ta kontrola przeprowadzana jest w formie kompleksowego audytu i instruktażu bez stosowania sankcji. W 2016 roku inspektorzy pracy przeprowadzili ponad 10 tys. takich kontroli, w ich trakcie zmuszeni byli zastosować sankcje z powodu rażących naruszeń prawa w co dziesiątej firmie.

Kontrola pracodawców i innych podmiotów gospodarczych

W 2016 roku inspektorzy pracy przeprowadzili ponad 82 tys. kontroli u blisko 68 tys. pracodawców i innych podmiotów gospodarczych. Wiele nieprawidłowości wykazano podczas weryfikacji stosowania umów cywilnoprawnych. Według PIP potwierdza to konieczność przeprowadzenia zmian prowadzących do wyeliminowania naruszeń prawa. W tym celu inspektorzy pracy powinni zyskać uprawnienia do wydawania decyzji administracyjnych, przekształcających umowy cywilnoprawne w umowy o pracę.

Kontrole wykazały również wiele nieprawidłowości w wypłacaniu wynagrodzenia przez pracodawców, np. nieterminowe regulowanie zobowiązań wobec pracowników i w innych kwotach niż ustalono w umowie. W 2016 roku należności za pracę nie otrzymał co dziesiąty skontrolowany pracownik. Natomiast nieterminowo otrzymywało je aż 12% zatrudnionych. Inspektorzy pracy wydali ponad 6 tys. decyzji płacowych.

PIP skontrolowała w firmach także przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. W ubiegłym roku uchybienia w tej kategorii stwierdzono w podziemnych zakładach górniczych, w firmach świadczących usługi górnicze, w zakładach usług leśnych, a także w zakładach produkcyjnych, gdzie w ciągu ostatnich 5 lat PIP nie przeprowadzała żadnych inspekcji.

Kontrolą inspektorów pracy zostały objęte również budowy. Przeprowadzono inspekcje w 3,2 tys. firm budowlanych. Wykazały one wiele nieprawidłowości, w związku z którymi wydawano decyzje wstrzymujące pracę i nakładano grzywny. Jednak nie we wszystkich przypadkach udało się poprawić bezpieczeństwo i przestrzeganie zasad BHP na budowach. Podczas kontroli inspektorzy pracy stwierdzili także nieprawidłowości w zakresie legalności zatrudnienia - dotyczyły one ponad 25 tys. osób.

Przedsięwzięcia o charakterze informacyjno-prewencyjnym

Wraz z kontrolami PIP przeprowadzała różne przedsięwzięcia o charakterze informacyjno – prewencyjnym. W 2016 roku zrealizowano pierwszy etap 3-letniej kampanii dotyczącej zagrożeń wypadkowych w tartakach i zakładach stolarskich pod nazwą „Włącz bezpieczeństwo przy obróbce drewna”. Zostały także zrealizowane programy „Zarządzanie bezpieczeństwem pracy – prewencja wypadkowa”, „Budowa. Stop Wypadkom!”, „Zdobądź Dyplom PIP” oraz „Ograniczanie zagrożeń zawodowych w zakładach produkcji wyrobów tartacznych i z drewna” - skorzystało z nich ponad 2 tys. pracodawców. Natomiast w kampanii „Kultura bezpieczeństwa” wzięło udział 467 szkół.

W sumie w działaniach prewencyjno – promocyjnych, realizowanych przez PIP, wzięło udział ponad 27 tys. osób reprezentujących partnerów społecznych inspekcji pracy. PIP udziela się czynnie również w programach o charakterze ogólnoeuropejskich, w zakresie ochrony pracy współpracuje z organizacjami międzynarodowymi.

Roczne sprawozdanie PIP pokazało, że pomimo różnych zmian i coraz większych kompetencji inspektorów, jest jeszcze wiele nieprawidłowości do wyeliminowania w zakresie BHP i innych kwestii wynikających z Kodeksu pracy. To o tyle trudne zadanie, że w wielu przypadkach konieczna jest zmiana sposobu myślenia nie tylko samych pracodawców, ale również i pracowników.