Obowiązki pracodawcy w okresie zimowym

Zgodnie z przepisami Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów, za okres zimowy uznaje się miesiące od listopada do marca. Pracodawcy mają wtedy dodatkowe obowiązki względem pracowników. Na co muszą zwrócić szczególną uwagę?

Temperatura

Pracodawca ma obowiązek zapewnić w pomieszczeniach pracowniczych temperaturę nie niższą niż 14°C. W przypadku pomieszczeń biurowych przepisy są jeszcze bardziej restrykcyjne – minimalna temperatura musi wynosić 18°C . Od zasad tych mogą być pewne wyjątki. Dobrym przykładem jest branża spożywcza – osoby, które wykładają towar w pomieszczeniach o charakterze chłodniczym, np. przy lodówkach lub zamrażarkach, ze względu na specyfikę pracy, będą wykonywać obowiązki w temperaturze niższej i nie jest to niezgodne z prawem.

Usprawiedliwieniem nie są natomiast problemy techniczne. W przypadku awarii ogrzewania pracodawca ma obowiązek niezwłocznie zorganizować alternatywne źródło ciepła, np. dmuchawy.

Pracownik jest chroniony przez prawo

Jeśli pracodawca nie zapewni zatrudnionym odpowiednich warunków pracy, pracownicy mogą zaprzestać wykonywania swoich obowiązków. Muszą o tym fakcie poinformować przełożonego, podając jako powód zbyt niską temperaturę. Co ważne, choć odstąpią od wykonywania pacy, zachowają wtedy prawo do wynagrodzenia.

Praca sezonowa - odśnieżanie dachów

Odśnieżanie dachów to praca na wysokości i choć nie wymaga specjalnych kwalifikacji, osoba, która będzie wykonywała takie obowiązki, musi:

• posiadać aktualne orzeczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na wysokości;
• przejść instruktaż stanowiskowy;
• zostać poinformowana o ryzyku zawodowym;
• stosować zapewnione przez pracodawcę środki ochrony przed upadkiem z wysokości (są to między innymi: obuwie zabezpieczające przed poślizgnięciem, szelki wraz z linką bezpieczeństwa oraz w przypadku występowania ryzyka urazu głowy – hełm ochronny).

Pracodawca jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracowników, powinien więc wygrodzić i oznakować strefy niebezpieczne, zabezpieczyć pokrycie przed załamaniem oraz zadbać o to, aby osoby wykonujące pracę nie zbliżały się do krawędzi dachu.

Posiłki i napoje regeneracyjne

Podczas okresu zimowego pracodawca powinien wydawać tzw. posiłki regeneracyjne. Kiedy jest do tego zobowiązany?
Kryterium jest wydatek energetyczny. Jeśli praca podczas zmiany wymaga wydatku w wysokości 1000 kcal w przypadku kobiet i 1500 kcal w przypadku mężczyzn, wtedy pracodawca musi zapewnić:

• jedno danie gorące podczas zmiany;
• możliwość skorzystania w czasie pracy z ciepłych posiłków w punktach gastronomicznych (np. na stołówce) lub przyrządzenia posiłków we własnym zakresie z dostarczonych przez pracodawcę produktów.

Co więcej, przepisy wykluczają wypłatę ekwiwalentu pieniężnego za gorące posiłki. Za nieprzestrzeganie przepisów grozi grzywna od 1 tys. do 2 tys. zł.

Informacje o tym, na jakich stanowiskach mogą być wydawane posiłki profilaktyczne, można znaleźć w regulaminie pracy danej firmy. Skład posiłków nie jest przypadkowy – powinny one zawierać około 50-55% węglowodanów, 30-35% tłuszczów oraz 15% białek, a suma ich wartości energetycznej ma wynosić ok. 1000 kcal.

Smog

Najgorsza jakość powietrza jest w Polsce odnotowywana w okresie jesienno-zimowym, kiedy dochodzi do kumulacji zanieczyszczeń z tzw. niskiej emisji (z ogrzewania domów i mieszkań) z zanieczyszczeniami motoryzacyjnymi i przemysłowymi.

Zgodnie z art. 207 § 2 Kodeksu Pracy, pracodawca jest zobowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Podczas dokonywania oceny ryzyka zawodowego powinno uwzględniać się wszystkie zagrożenia, jakie mogą wystąpić na danym stanowisku pracy. W przypadku osób pracujących na zewnątrz będzie to więc również zła jakość powietrza.

Pracodawcy mają obowiązek zaopatrzyć swoich pracowników w półmaski ochronne, które ograniczą przedostawanie się zanieczyszczeń do dróg oddechowych. Maski powinny być dopasowane do twarzy każdego pracownika, aby właściwie spełniać swoją rolę i nie powodować uczucia dyskomfortu.

Odzież

Pracownikom, którzy w okresie zimowym wykonują pracę na zewnątrz budynku i są narażeni na niskie temperatury, pracodawca powinien zapewnić odzież roboczą, taką jak:

• ocieplane nakrycie głowy;
• ocieplana kurtka lub kombinezon;
• rękawice z warstwą nieprzemakalną;
• koszula flanelowa.

Pracodawca powinien jasno określić rodzaj odzieży roboczej, która będzie stosowana w jego zakładzie, a także przewidywane okresy jej użytkowania.

Właściwe przestrzeganie przepisów BHP w okresie zimowym pozwoli zapobiec wypadkom, wyziębieniom organizmu i odmrożeniom. Warto zadbać o komfort pracowników, aby pomimo niesprzyjających warunków atmosferycznych, mogli bezpiecznie wykonywać swoje obowiązki.