Nowelizacja kodeksu pracy 2022

Nowelizacja kodeksu pracy jest wyczekiwana od co najmniej dwóch lat. Specjaliści BHP oraz działy HR liczą szczególnie na określenie zasad pracy zdalnej, ponieważ dotychczas nie była ona ujęta w przepisach. Co zakłada nowelizacja, która ma wejść w 2022 roku?

Dlaczego nowelizacja powinna zostać wprowadzona?

Jako członek Unii Europejskiej, powinniśmy zaimplementować do polskiego prawa 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady:

• dyrektywę work-life balance (nr 2019/1158)
• dyrektywę w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (nr 2019/1152).

Jeśli chodzi o tę pierwszą, jej głównym założeniem jest wyrównanie szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy oraz równe traktowanie płci. Zmiany kodeksu pracy obejmą głównie rodziców i opiekunów dzieci. Chodzi o równowagę między życiem zawodowym, a prywatnym rodziców.

Druga wymieniona dyrektywa określa minimalne prawa obejmujące każdego pracownika w Unii Europejskiej, który jest stroną umowy o pracę. Dotyczy również osób pozostających w stosunku pracy (czyli np. umów zbiorowych, czy odbywania praktyki zawodowej).

Wydłużenie wymiaru urlopu rodzicielskiego

Dotychczas, w przypadku urodzenia jednego dziecka, jego wymiar wynosił 32 tygodnie. Po zmianie ustawy, będzie to aż 41 tygodni (43 w razie porodu mnogiego). Co więcej, pewien okres urlopu rodzicielskiego - 9 tygodni, będzie przysługiwał indywidualnie każdemu z rodziców. Jeśli jedno z nich z tej możliwości nie skorzysta, urlop przepadnie. Ma to na celu zachęcenie ojców dzieci, aby częściej z tej opcji korzystali.

Więcej udogodnień dla rodziców i opiekunów

Rodzice i opiekunowie będą mieli prawo do elastycznej organizacji pracy. Co więcej, dzięki nowelizacji kodeksu pracy, osoby mające pod opieką dziecko do ósmego roku życia, nie będą mogły zostać zobowiązane do pracy w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy czy wysłane w delegację, chyba, że same wyrażą na to zgodę.

Pracownicy mają również otrzymać prawo do 5 dni tzw. urlopu opiekuńczego rocznie w celu zapewnienia osobistej opieki osobie krewnej. Podobnie jak urlop wychowawczy, będzie on niepłatny. Urlop będzie udzielany na wniosek pracownika.

Obowiązek informacyjny

Pracodawca będzie zobowiązany informować pracowników o:

• Możliwości zatrudnienia w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy;
• Procedurach awansu;
• Wolnych stanowiskach pracy.

Jeśli chodzi o pracę na okres próbny, jego długość również będzie precyzyjnie określona. Jeśli umowa na czas określony zostanie zawarta na sześć miesięcy - będzie on wynosił miesiąc. W przypadku umowy na 12 miesięcy – pracę na okres próbny będzie można zlecić maksymalnie na 3 miesiące.

Praca zdalna

Dla przypomnienia, dotychczas w kodeksie pracy mieliśmy ujętą telepracę, a nie pracę zdalną. Ostatnie lata, pandemia i związana z tym konieczność zmiany sposobu świadczenia pracy, niejako wymusza zmianę polskiego porządku prawnego. Po zmianie ustawy kodeks pracy, definicja pracy zdalnej będzie prawdopodobnie brzmiała: praca zdalna może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Kiedy pracownik będzie mógł to z pracodawcą ustalić? Zarówno w momencie podpisywania umowy o pracę, jak i później, w trakcie zatrudnienia.

Przewiduje się również wprowadzenie zwolnienia z powodu działania siły wyższej, w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem. . Będzie można wtedy skorzystać z urlopu, płatnego 50%, w wymiarze dwóch dni lub 16 godzin w roku, na okoliczność nieobecności w pracy spowodowanej chorobą lub wypadkiem.

Badanie stanu trzeźwości pracowników

Dotychczas wątpliwości budziło badanie stanu trzeźwości pracowników. Obowiązki pracodawcy to przede wszystkim troska o bezpieczeństwo i zapewnienie higienicznych warunków pracy. Było to jednak utrudnione, kiedy przedsiębiorcy nie mieli wystarczającej podstawy prawnej do badania pracowników alkomatem. Projekt nowelizacji zakłada, że nowe przepisy wprost na to zezwolą.

Podsumowując, nowe regulacje będą prowadzić do bardziej bezpiecznego i przewidywalnego zatrudnienia. Być może zapewni to pracownikom większe poczucie bezpieczeństwa. Z pewnością czekają nas spore udogodnienia dla rodziców - od dodatkowych tygodni urlopu rodzicielskiego, po możliwość korzystania z dodatkowego urlopu opiekuńczego. Z drugiej strony, pracodawcy też zyskają nowe uprawnienia, kluczowe dla branż takich jak budowlana czy górnicza - możliwość sprawdzania, czy pracownicy nie przyszli do pracy pod wpływem środków odurzających.

Termin wprowadzenia powyższych regulacji nie jest jeszcze potwierdzony.

Chcesz zapoznać się z innymi zmianami w przepisach w 2022 roku? Obejrzyj nagranie z webinaru "Czy wypalenie zawodowe będzie uznawane za chorobę zawodową od 2022 roku?"