Czy pomieszczenia sanitarne znajdują się w każdym zakładzie pracy? Co się do nich zalicza? Czy są jakieś specjalne wymogi? Kiedy pracodawca powinien zapewnić pracownikom pomieszczenie, w którym mogą się ogrzać?

Usytuowanie pomieszczeń

Należy kierować się przepisami techniczno - budowlanymi, a także zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Pomieszczenia higieniczno-sanitarne powinny znajdować się w budynku, w którym jest wykonywana praca lub w budynku połączonym z nim obudowanym przejściem, które w przypadku przechodzenia z ogrzewanych pomieszczeń pracy powinno być również ogrzewane. Wysokość pomieszczeń nie powinna być w świetle mniejsza niż 2,5 m.

Co zaliczamy do pomieszczeń higieniczno-sanitarnych?

Zaliczamy do nich na przykład pomieszczenia przeznaczone do przechowywania odzieży własnej pracowników, spożywania posiłków własnych, pomieszczenia higieny, toalety, pomieszczenia wypoczynkowe, a czasami nawet minisiłownie, czy tak zwane strefy relaksu.

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie ogólnych przepisów bhp pomieszczeniami higieniczno-sanitarnymi są:

• szatnie;
• umywalnie, ustępy, pomieszczenia z natryskami, pomieszczenia higieny osobistej kobiet;
• jadalnie (z wyjątkiem stołówek);
• pomieszczenia służące do schronienia się przed zimnem;
• pomieszczenia do prania, odkażania, suszenia, odpylania odzieży roboczej, ochronnej i środków ochrony indywidualnej.

Szatnie - miejsca na odzież własną pracowników i odzież roboczą

Szatnie są istotne szczególnie w firmach produkcyjnych i budowalnych, gdzie pracownik musi się przebrać przed rozpoczęciem pracy. Służą do przechowywania odzieży i obuwia roboczego, odzieży własnej pracowników, jak również odzieży roboczej i środków ochrony indywidualnej. W szatni muszą znajdować się miejsca siedzące dla przynajmniej 50% liczby zatrudnionych pracowników na jednej zmianie. Co więcej, powinny być urządzone w oddzielnych lub wydzielonych pomieszczeniach suchych. Jeśli jest taka możliwość, najlepiej, aby były oświetlone światłem dziennym. Szatnie odzieży własnej pracowników powinny być tak urządzone, aby ich ubrania prywatne nie dotykały się z elementami odzieży roboczej i ochronnej.

Jadalnia przeznaczona do spożywania posiłków

Spożywanie posiłków przed komputerem może skutkować ubrudzeniem i zepsuciem sprzętu biurowego, na produkcji czy budowie - rozkojarzenie pracownika może prowadzić wręcz do poważnych wypadków. Dlatego tak ważne są stołówki, jadalnie czy kuchnie, wygospodarowane do spożywania posiłków własnych oraz do spożywania posiłków profilaktycznych i wydawania napojów.

Pomieszczenie do ogrzewania się pracowników pracujących stale na otwartej przestrzeni

Jeśli pracownicy wykonują prace na otwartej przestrzeni, pracodawca powinien zapewnić w pobliżu miejsca pracy pomieszczenie, w którym pracownicy będą mogli ochronić się przed opadami atmosferycznymi, ogrzać się lub zmienić odzież.

Umywalnie, pomieszczenia z natryskami

Na każdych ośmioro pracowników najliczniejszej zmiany, wykonujących prace powodujące zabrudzenie ich ciała, powinna przypadać co najmniej jedna kabina natryskowa. Temperatura wody ciepłej przy stosowaniu centralnej regulacji lub zbiorowego mieszania wody powinna wynosić od 35°C do 40°C, natomiast w przypadku indywidualnego mieszania wody – od 50°C do 60°C.

Dodatkowe pomieszczenia sanitarne

W zakładzie pracy zatrudniającym na jedną zmianę więcej niż 20 kobiet w jednym budynku, należy urządzić pomieszczenie z miejscami do wypoczynku w pozycji leżącej dla kobiet w ciąży i karmiących matek.

Podsumowując, obecnie wiele pracodawców, w celu zmniejszenia rotacji pracowników i zapewnienia im atrakcyjnych warunków pracy, urządza coraz lepsze i nowocześniejsze pomieszczenia sanitarne, rozbudowane o strefy relaksu czy przeznaczone do ćwiczeń fizycznych. Zawsze warto to jednak skonsultować ze specjalistą, aby zweryfikować, czy wszystkie wymagania są spełnione, a także czy na przykład używanie umieszczonych w nich sprzętów jest ujęte w ocenie ryzyka zawodowego.

Więcej na temat obowiązków pracodawcy możesz przeczytać w artykule Hałas w środowisku pracy - wszystko, co musisz o nim wiedzieć.

Szczegółowe wymagania dotyczące zapewnienia pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych zostały zawarte w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.)