Mobbing to zjawisko, które nie tylko narusza godność pracownika, ale również wpływa negatywnie na atmosferę w miejscu pracy, podważając fundamenty zdrowej kultury organizacyjnej. W tym artykule zgłębimy tę kwestię, rozpoczynając od wyjaśnienia, co to jest mobbing w pracy i jakie zachowania są uznawane za mobbing. Zrozumienie tych aspektów jest kluczowe dla skutecznego przeciwdziałania temu problemowi oraz budowania zrównoważonego i przyjaznego środowiska pracy.

Co to jest mobbing w pracy?

Mobbing w zakładzie pracy to problem, który dotyka wiele organizacji, wpływając negatywnie na dobre samopoczucie pracowników i efektywność pracy. Definiuje się go jako systematyczne i powtarzające się zachowania o charakterze agresywnym skierowane przeciwko pracownikowi. To także publiczne usiłowanie zaszkodzenia danej jednostce, które w ostateczności staje się przedmiotem psychicznego dręczenia.

Ponadto mobbing oznacza działania mające na celu naruszenie godności pracownika i spowodowanie u niego dyskomfortu psychicznego. W ostateczności może nawet dojść do rozstroju zdrowia spowodowanego nieustannym stresem i obniżonym poczuciem własnej wartości.

Dokładną definicję mobbingu znajdziesz w Ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.

Jakie zachowania dotyczące pracownika są uznawane za mobbing?

Wyróżniamy kilka rodzajów zachowań, które są uznawane za mobbing w miejscu pracy. Są to m.in. zastraszanie pracownika, zachowania polegające na długotrwałym nękaniu, celowe ośmieszanie, naruszanie nietykalności osobistej oraz działania mające na celu zaniżenie oceny przydatności zawodowej.

Zachowania mobbingowe polegające na zastraszaniu pracownika

Jednym z najczęstszych rodzajów mobbingu jest zastraszanie pracownika. Może to obejmować groźby, agresywne komunikaty, a także izolowanie pracownika społecznie lub ignorowanie go.

Celowe ośmieszenie pracownika

Celowe ośmieszenie pracownika to kolejny sposób manifestacji mobbingu. To działania mające na celu poniżenie pracownika przed innymi osobami w miejscu pracy, co może prowadzić do utraty szacunku i pewności siebie. Poza tym to upokarzające usiłowanie zaszkodzenia jednostce, które ma odizolować pracownika od zespołu współpracowników.

Naruszenie nietykalności osobistej pracownika

Mobbing może także przybierać formę naruszania nietykalności osobistej pracownika. To obejmuje wszelkie działania, które ingerują w prywatność pracownika, takie jak nieuprawnione przeszukiwanie jego rzeczy osobistych czy rozpowszechnianie prywatnych informacji.

Zachowania wywołujące zaniżoną ocenę przydatności zawodowej

Innym aspektem mobbingu jest działanie skierowane przeciwko pracownikowi polegające na celowym zaniżaniu oceny zawodowej pracownika. Może to obejmować przypisywanie mu niezasłużonych błędów, obwinianie za sytuacje, za które nie jest odpowiedzialny, czy też celowe uniemożliwianie awansu zawodowego.

Jak przeciwdziałać mobbingowi?

Przeciwdziałanie mobbingowi to ważny element budowania zdrowego środowiska pracy. Firmy powinny promować kulturę szacunku i równości, a także świadczyć wsparcie dla pracowników doświadczających trudności. Wdrożenie polityk antymobbingowych i edukacja pracowników na temat mobbingu są kluczowe dla zapobiegania temu zjawisku.

Ważne jest także to, że ewentualne przypadki mobbingu muszą być od razu przykładnie karane. Należy też reagować na sytuacje, które mają znamiona mobbingu.

Co zrobić, jeśli jesteś ofiarą mobbingu w pracy?

Jeśli znajdziesz się w sytuacji, w której stajesz się ofiarą mobbingu, to ważne jest podjęcie skutecznych kroków w celu ochrony swojego dobrostanu psychicznego oraz skorygowania sytuacji. Sprawdź, co powinna zrobić w takiej sytuacji ofiara mobbingu w pracy.

Zebrać dowody

Staraj się dokumentować wszelkie incydenty mobbingu. Zachowaj wiadomości e-mail, notatki, czy inne materiały, które mogą posłużyć jako dowód na nieodpowiednie zachowania. Im więcej materiałów uda ci się zgromadzić, tym łatwiej będzie udowodnić mobbing.

Zgłosić mobbing do kierownictwa wyższego szczebla lub działu HR

Powiadom swojego bezpośredniego przełożonego lub dział zasobów ludzkich o sytuacji, w której się znalazłeś. Wiele firm ma polityki antymobbingowe, a zgłoszenie pozwoli uruchomić procedury mające na celu rozwiązanie problemu.

Rozważyć mediację

W niektórych przypadkach mediacja może być skutecznym narzędziem rozwiązania konfliktu. Jeśli obie strony są skłonne do współpracy, mediacja może pomóc w znalezieniu kompromisu.

Zainicjować formalne postępowanie z powodu mobbingu

Jeśli sytuacja nie ulega poprawie, zainicjuj formalne postępowanie w firmie. W niektórych przypadkach może to obejmować składanie oficjalnych skarg, które uruchomią procedury wewnętrzne.

Skonsultowanie się z prawnikiem

Jeśli wszystkie inne środki zawiodą, skonsultuj się z prawnikiem specjalizującym się w sprawach pracowniczych. Prawnik ten może doradzić ci, jakie są Twoje prawa i jak możesz chronić się przed mobbingiem. Pomoże Ci także w napisaniu skargi do Państwowej Inspekcji Pracy.

Jeśli mobbing spowodował rozstrój zdrowia, to możesz domagać się od pracodawcy odszkodowania.

Co grozi za przejawy mobbingu wobec pracownika?

Pracodawcy, którzy tolerują lub biorą udział w mobbingu, mogą ponieść konsekwencje prawne. Tym bardziej że działania mobbingowe są karalne, a pracodawcy są odpowiedzialni za stworzenie bezpiecznego środowiska pracy. Osoby, które dopuściły się mobbingu, mogą być ukarane grzywnami. Oprawcy grozi też kara ograniczenia wolności, a nawet kara pozbawienia wolności.

Zobacz również:

• Czym są zdarzenia potencjalnie wypadkowe?
• 23 Zasady ergonomii pracy przy komputerze