Każdy pracownik zatrudniony w oparciu o umowę o pracę powinien odbyć szkolenie wstępne BHP. Nie wszyscy jednak pamiętają, że na pełne szkolenie wstępne składa się instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy. Kto przeprowadza poszczególne części? Na co zwracać uwagę i jak się do tego przygotować?

Zasady instruktażu ogólnego

Obowiązek odbycia instruktażu ogólnego przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku dotyczy nowo zatrudnionego pracownika, studenta odbywającego praktykę studencką, a także uczniów szkół zawodowych odbywających praktyczną naukę zawodu. Instruktaż ten przeprowadza: pracownik służby BHP, osoba wykonująca zadania tej służby, pracownik wyznaczony przez pracodawcę - posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniające właściwą realizację programu instruktażu lub firma zewnętrzna. Zasady te określa rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 roku w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Instruktaż ogólny powinien trwać co najmniej 2 godziny i 15 minut, ponieważ jego program jest rozpisany na minimum 3 godziny dydaktyczne.

Czym jest instruktaż stanowiskowy BHP

Powołując się brzmienie wspomnianego rozporządzenia ministra gospodarki, instruktaż stanowiskowy przeprowadza się przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku:

• pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym oraz innym, na którym występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych;
• pracownika przenoszonego na stanowisko, o którym mowa w pkt 1;
• ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

Instruktaż stanowiskowy przeprowadza się w celu:

• zapoznania pracownika z czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach pracy
• zapoznania z ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą;
• zapoznania ze sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na danym stanowisku.

Czas trwania instruktażu stanowiskowego

Czas jest uzależniony od rodzaju stanowiska. Dla stanowisk administracyjno-biurowych jest to minimum 2 godziny lekcyjne, dla pozostałych minimum 8. Warto tu podkreślić słowo "minimum". Oznacza to, że pracodawca może wydłużyć czas trwania instruktażu, jeśli widzi taką potrzebę. Czas trwania powinien być bowiem uzależniony od wykształcenia, przygotowania zawodowego pracownika, pod uwagę bierze się również jego doświadczenie zawodowe. Kwestia ta zależy również od dotychczasowego stażu pracy pracownika.

Ramowy program instruktażu stanowiskowego

Instruktaż stanowiskowy powinien składać się z 5 części:

1. Rozmowa wstępna instruktora z pracownikiem.
2. Pokaz i objaśnienie przez instruktora procesu pracy, który ma być realizowany przez pracownika.
3. Próbne wykonywanie procesu pracy przez pracownika przy korygowaniu przez instruktora sposobów wykonywania pracy.
4. Samodzielna praca instruowanego pracownika pod nadzorem instruktora.
5. Sprawdzenie i ocena przez instruktora sposobu wykonywania pracy przez pracownika.

Wyjątkiem są stanowiska administracyjno-biurowe, ich dotyczy tylko punkt 1. Warto pamiętać, że jest to program ramowy, czyli ogólny zarys, a w zakładzie pracy ustala się szczegółowy program obowiązujący na każdym stanowisku pracy. Należy też pamiętać, że pracownik, który zajmuje kilka stanowisk, powinien odbyć instruktaż stanowiskowy na każdy z nim. Instruktaż stanowiskowy kończy się się sprawdzeniem wiedzy i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. W trakcie instruktażu pracownik dowiaduje się o osobach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy i koordynowania działań w zakresie ewakuacji w zakładzie pracy. Zapoznaje się także z informacją o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą. Instruktaż umożliwia uczestnikom szkolenia lepsze poznanie swojej organizacji i jest impulsem do pogłębienia informacji w dziedzinie bhp.

Kto przeprowadza instruktaż stanowiskowy

Pracodawca przeprowadza go sam bądź wyznacza do tego pracownika spośród osób kierujących pracownikami. Osoba ta musi jednak posiadać odpowiednie kwalifikacje, doświadczenie zawodowe oraz przeszkolenie w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego, aby wiedzieć jak poprawnie przeprowadzać instruktaż stanowiskowy. Osoba kierująca pracownikami powinna więc mieć ważne swoje szkolenie BHP - szkolenie okresowe BHP online dla pracodawców i osób kierujących pracownikami.

Dokumenty

Dokument poświadczający odbycie szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy to karta szkolenia wstępnego, którą umieszcza się w aktach osobowych pracownika. Na karcie szkolenia wstępnego widnieją sekcje do wypisania - instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy. Miejsc na instruktaż stanowiskowy jest więcej, ponieważ dotyczy to pracownika przenoszonego na inne stanowisko pracy w obrębie tej samej organizacji. Wtedy powtarza już tylko instruktaż stanowiskowy.

Podsumowując, przeszkolenie z zasad bezpieczeństwa stanowi podstawę dopuszczenia pracownika do pracy. Instruktaż będzie inaczej wyglądał na różnych stanowiskach pracy - będzie różnił się czasem trwania i szczegółowym programem.

Chcesz zapisać pracownika na instruktaż ogólny? Sprawdź grafik: szkolenia wstępne z BHP.