Choroby zawodowe – jak je rozpoznać?

Choroba zawodowa to schorzenie wywołane działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia, które występują w zakładzie pracy lub są związane ze sposobem jej wykonywania. Może się ona rozwijać w wyniku stałego przebywania ciała w niedogodnej pozycji, regularnego wykonywania obciążających czynności czy znajdowania się w otoczeniu o wysokim stężeniu hałasu, pyłów, związków chemicznych itd. O tym, jak się one objawiają i jakie czynności należy wykonać w przypadku ich rozpoznania, piszemy w poniższym artykule.

Jak rozpoznać chorobę zawodową?

Chorób zawodowych jest wiele, a objawy każdej z nich różnią się od siebie. Skąd zatem wiedzieć, że mamy do czynienia właśnie z nią? Stwierdza się ją jedynie w przypadku, gdy da się ustalić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że dana choroba została spowodowana zatrudnieniem w narażeniu zawodowym. Oznacza to, że schorzenie musi być ściśle związane z warunkami i specyfiką wykonywanej pracy. Może ono wystąpić zarówno w okresie zatrudnienia, jak i po jego zakończeniu.

Podejrzenie choroby zawodowej - postępowanie

Każdy przypadek lub podejrzenie występowania choroby zawodowej powinien być niezwłocznie zgłoszony właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu oraz właściwemu okręgowemu inspektorowi sanitarnemu. Może to zrobić pracodawca, jak i sam pracownik (lub były pracownik). Również każdy lekarz oraz dentysta, podejrzewający u swojego pacjenta chorobę zawodową, ma obowiązek poinformować o tym odpowiednie organy.

Ze strony Głównego Inspektoratu Sanitarnego można pobrać formularz zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej – formularz.

Jakie choroby zawodowe najczęściej występują w Polsce?

Wśród chorób zawodowych, które dotykają Polaków, możemy wymienić:

• Pylicę płuc, czyli przewlekłe schorzenie układu oddechowego związane z długotrwałym wdychaniem pyłu. Objawia się ona przede wszystkim uciążliwym kaszlem, a także niewydolnością oddechową oraz krążeniową. Na jej występowanie narażeni są zwłaszcza górnicy, ekipy remontowe i spawacze.
• Choroby zakaźne, w tym przede wszystkim borelioza i wirusowe zapalenie wątroby. Najczęściej chorują na nie pracownicy służby zdrowia.
• Uszkodzenia głosu występujące najczęściej u nauczycieli
• Uszkodzenie słuchu, występujące najczęściej u osób pracujących w hałasie.
• Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego, w tym zapalenie ścięgien prostowników nadgarstka czy zespół cieśni nadgarstka. Narażone są na nie zwłaszcza osoby, które na co dzień wykonują czynności związane np. z obsługą maszyny, polegające na ciągłym powtarzaniu tych samych ruchów, szczególnie przy nadmiernym zgięciu lub wyprostowaniu nadgarstków.
• Choroby skóry, które występują najczęściej u lakierników, laborantów, fryzjerów oraz drukarzy.
• Nowotwory – za nowotworowe choroby zawodowe uznaje się te, które są skutkiem ekspozycji pracownika na promieniowanie jonizujące lub inne czynniki rakotwórcze.

Szczegółowy wykaz chorób zawodowych znajduje się w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych.