Brak szkolenia BHP - konsekwencje dla pracodawcy

Każda osoba zatrudniona, która zostaje dopuszczona do pracy, powinna mieć ważne badania z orzeczeniem lekarza medycyny pracy, a także odbyć szkolenie z zakresu BHP. Dla nowych pracowników obowiązkowe są szkolenia wstępne, dla osób z dłuższym stażem niezbędne są szkolenia okresowe. Co grozi pracodawcy, który nie dopilnuje tego obowiązku?

Szkolenia BHP - terminy

Kodeks Pracy zabrania dopuszczać do wykonywania obowiązków służbowych pracowników, którzy nie posiadają dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp. Nowo zatrudniony pracownik w pierwszym dniu pracy powinien odbyć szkolenie wstępne bhp, a dokładniej najpierw jego pierwszą część - instruktaż ogólny. Następnie, przełożony pracownika powinien udzielić mu instruktażu stanowiskowego. Celem instruktażu stanowiskowego jest omówienie procedur obowiązujących w zakładzie pracy, używanych urządzeń, a także zagrożeń występujących na danym stanowisku pracy. 

Wyjątek od tej reguły ma miejsce wyłącznie wtedy, kiedy pracownik podejmuje pracę na tym samym stanowisku pracy, u tego samego pracodawcy, przykład: pracownica zawiera drugą umowę na czas określony na stanowisku sekretarki, a umowy zawierane były jedna po drugiej bez przerwy w zatrudnieniu.

Następny etap to szkolenie okresowe BHP. Dla osób na stanowiskach kierowniczych pierwsze szkolenie okresowe powinno się odbyć do pół roku od rozpoczęcia pracy, dla pozostałych rodzajów stanowisk - do roku. Szkolenia okresowe pracownicy powinny odbywać:

• co 3 lata, jeśli zatrudnieni są na stanowiskach robotniczych
• co roku, jeśli zatrudnieni są na stanowiskach robotniczych i wykonują prace szczególnie niebezpieczne
• co 5 lat, jeśli zatrudnieni są na stanowiskach kierowniczych, inżynieryjno-technicznych lub innych, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
• co 6 lat, jeśli zatrudnieni są na stanowiskach administracyjno-biurowym 

Po zmianach, które miały miejsce w 2019 roku, ze szkoleń bhp zwolniono pracowników administracyjno-biurowych, zatrudnionych u pracodawcy zakwalifikowanego do grupy zawodowej, dla której określono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka. Z punktu widzenia pracodawcy, warto jednak przeszkolić również pracowników administracyjno-biurowych
z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ponieważ nawet podczas pracy biurowej zdarzają się wypadki. 

Szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy leżą po stronie pracodawcy - to pracodawca ma obowiązek oddelegować na nie swoich pracowników w czasie pracy, a także ponieść ich koszt.

Podstawy prawne

W art. 237 3§ 2 Kodeksu Pracy, możemy przeczytać, że.: „Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie.”

Poza Kodeksem Pracy, inną podstawą prawną, na którą należy się powołać jest Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 roku w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. 2004, Nr 180 poz. 1860 z późn. zm.). Rozporządzenie to stanowi zbiór przepisów oraz zasad, według których szkolenia bhp powinny być prowadzone. 

Lekceważenie obowiązku a konsekwencje - kara finansowa

Pracodawca może zostać ukarany, jeśli:

1. nie przeprowadza szkoleń wstępnych
2. nie przeprowadza szkoleń okresowych swoim pracowników
3. nie zachowuje odpowiednich terminów
4. nie prowadzi dokumentacji szkoleniowej lub popełnia błędy w trakcie jej prowadzenia.

Kompletność dokumentów może być sprawdzona podczas kontroli państwowej inspekcji pracy. 

Kara grzywny może wynieść od 1 000 zł do 30 000 zł. Co więcej, kara może być zwiększona dla pracodawców, którzy niedopełniają obowiązku związanego z przeprowadzaniem szkoleń BHP więcej niż jeden raz. Jeśli sprawa trafi do sądu, przedsiębiorcy grozi kara w wysokości 10 000 zł. Dla osób prawnych i jednostek prawnych grzywna może wynieść nawet 50 000 zł.

Dlaczego szkolenia BHP są tak ważne?

Przede wszystkim, szkolenia bhp leżą w obowiązku pracodawcy. Kodeks Pracy jasno określa, że bez nich pracownik nie powinien być dopuszczony do wykonywania obowiązków, a brak szkoleń może być karany. Co więcej, w każdym zakładzie pracy może dojść do wypadku. Nie dotyczy to wyłącznie branży przemysłowej, gdzie mamy do czynienie z pracą przy maszynach, czy z pracą na wysokości. Większość wypadków jest spowodowana przez czynnik ludzki. Zapoznanie pracowników z zasadami bhp może pomóc temu zapobiec.