BHP przy narażeniu na pole elektromagnetyczne

Od 1 lipca 2016 roku obowiązuje rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które opisuje obowiązki użytkownika źródeł pola elektromagnetycznego wobec pracowników wykonujących pracę w narażeniu na jego działanie. 11 stycznia 2018r. opublikowane zostało obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na pole elektromagnetyczne

Nowe rozporządzenie całkowicie zmieniło znaczenie stref ochronnych, a także inaczej niż poprzednie rozporządzenie przedstawia pojęcie środków ochronnych.  W poprzednim systemie prawnym obecność pola o wartości stref ochronnych oznaczała automatycznie nakaz ograniczenia czasu pracy do 8 godzin w ramach strefy pośredniej i poniżej tego czasu w ramach strefy zagrożenia. W strefie niebezpiecznej przebywanie osób było całkowicie zabronione. Oznaczało to, że jedynym środkiem ochrony przed polem elektromagnetycznym było ograniczenie czasu przebywania pracowników w miejscu zagrożenia. Przepisy odwoływały się tylko do pojęcia dozy promieniowania i określały jej maksymalną wartość.

Czas przebywania pracownika w polu elektromagnetycznym

W nowym rozporządzeniu z 2016 roku czas przebywania pracownika w polu elektromagnetycznym nie jest przewidzianym środkiem ochronnym. Obecnie znaczenie stref ochronnych jest następujące:

• w przestrzeni pośredniej pracownik może przebywać pod warunkiem zapewnienia ochrony przed pośrednimi skutkami oddziaływania pola elektromagnetycznego;
• w przestrzeni strefy zagrożenia pracownik może przebywać pod warunkiem zapewnienia ochrony przed bezpośrednimi skutkami oddziaływania pola elektromagnetycznego;
• w przestrzeni strefy niebezpiecznej, w której przebywanie w ramach codziennej praktyki jest zabronione.

Przebywanie w przestrzeni pola-EM strefy zagrożenia lub pośredniej jest określane jako narażenie kontrolowane, a przebywanie w przestrzeni pola-EM strefy niebezpiecznej jako narażenie niebezpieczne. Natomiast przestrzeń pola-EM strefy bezpiecznej jest określona jako przestrzeń poza strefami ochronnymi, do której nie określono warunków ograniczających ekspozycję, a przebywanie w niej jest określane jako ekspozycja pomijalna.

Środki ochrony w polu elektromagnetycznym

Pracodawca został zobligowany do dostosowania środków ochronnych do charakterystyki przestrzeni pracy i urządzeń, jakie są eksploatowane, rozpoznanych źródeł pola-EM i zakresu ich użytkowania, rodzaju wykonywanej pracy oraz rodzaju, częstotliwości i poziomu pola-EM.

Praca w tzw. narażeniu kontrolowanym jest możliwa, jeżeli:

• pracownik posiada aktualne orzeczenie lekarskie dopuszczające go do pracy w narażeniu na działanie pola – EM,
• przeprowadzono rozpoznanie i ocenę zagrożeń elektromagnetycznych w przestrzeni pracy,
• rozpoznane zagrożenia elektromagnetyczne zostały wyeliminowane lub ograniczone przez stosowanie środków ochronnych,
• narażenie na pole-EM jest okresowo oceniane,
• odpowiednio oznakowano zasięgi przestrzeni pola-EM stref ochronnych oraz rodzaje występujących tam zagrożeń elektromagnetycznych,
• uwzględniono specyficzne ograniczenia dotyczące oddziaływania pola-EM na osoby szczególnie chronione,
• rozmieszczono stanowiska pracy w sposób ograniczający narażenie,
• pracujący i osoby potencjalnie narażone zostali poinformowani o rozpoznanych zagrożeniach elektromagnetycznych i zapoznani z zastosowanymi środkami ochronnymi.

Do oznaczenia źródeł pola-EM, zasięgów stref ochronnych i rodzajów rozpoznanych zagrożeń elektromagnetycznych stosuje się tablice informacyjne lub znaki graficzne, w szczególności określone w normach PN-T-06260:1974 lub PN-EN ISO 7010:2012.

Zgodnie z Kodeksem Pracy pracodawca jest zobowiązany do dokonywania pomiaru wskaźnika pola elektromagnetycznego co najmniej raz na dwa lata, jeżeli podczas ostatniego pomiaru stwierdzono występowanie tylko strefy pośredniej, a co rok, gdy wartość wskazywała również na występowanie strefy zagrożenia lub strefy zagrożenia i strefy niebezpiecznej.

Jeżeli podczas dwóch ostatnich badań i pomiarów pól lub promieniowania elekromagnetycznego, wykonanych w odstępie dwóch lat, nie stwierdzono występowania stref ochronnych w miejscach wykonywania pracy, pracodawca może odstąpić od wykonywania badań i pomiarów.