Bezpieczeństwo prac w pobliżu linii elektroenergetycznych

Prace w obrębie linii i urządzeń elektroenergetycznych należą do szczególnie niebezpiecznych. Mogą być prowadzone na podstawie Instrukcji Bezpiecznego Wykonywania Robót (IBWR), stanowiącej załącznik do Planu Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia (Plan BiOZ) lub na pisemne polecenie jeżeli nie dotyczą terenu budowy.

Wszelkie prace w strefie niebezpiecznej czynnych linii elektroenergetycznych mogą być wykonywane tylko w wyjątkowych sytuacjach i na pisemne polecenie osoby sprawującej kierownictwo lub nadzór nad eksploatacją urządzeń. Dodatkowym wymogiem jest ustanowienie osoby nadzorującej przebieg prac, która musi posiadać dozorowe uprawnienia.

Zasady organizacji robót elektroenergetycznych

Przed przystąpieniem do robót elektroenergetycznych należy dokonać identyfikacji i inwentaryzacji przebiegających linii oraz rozpoznać użytkownika linii. Na trasach zidentyfikowanych podziemnych linii elektroenergetycznych należy umieścić tablice o niebezpieczeństwie porażenia prądem. Przed skrzyżowaniami ciągów komunikacyjnych z liniami napowietrznymi należy ustawić bramki ograniczające dopuszczalne gabaryty przejeżdżających pojazdów.

Osoby nadzorujące prace przy liniach elektroenergetycznych powinny zadbać, aby były one wykonywane wyłącznie przy wyłączonym napięciu. W przypadku konieczności przeprowadzenia robót przy czynnej linii należy uzgodnić z jej użytkownikiem bezpieczne warunki pracy. Wszelkie czynności, zaliczane do szczególnie niebezpiecznych, należy wykonywać w minimum dwuosobowym składzie, zapewniając środki techniczne dla bezpiecznego wykonania pracy, a także asekurację oraz pierwszą pomoc w razie zaistnienia niebezpieczeństwa.

Wyznaczenie strefy niebezpiecznej

Szerokość strefy niebezpiecznej zależy od rodzaju i napięcia linii elektroenergetycznych oraz rodzaju wykonywanych prac. Należy ją mierzyć w poziomie od skrajnego przewodu linii i po obu jej stronach. Podczas prac w obrębie czynnej linii nie wolno umieszczać bezpośrednio pod nią stanowisk pracy, a odległość od skrajnych przewodów nie może być mniejsza, niż określają to granice szerokości stref niebezpiecznych:
• dla linii niskiego napięcia nieprzekraczającej 1 kV – 3 m;
• dla linii wysokiego napięcia od 1 kV do 15 kV – 5 m;
• dla linii wysokiego napięcia od 15 kV do 30 kV – 10 m;
• dla linii wysokiego napięcia od 30 kV do 110 kV – 15 m;
• dla linii wysokiego napięcia powyżej 110 kV – 30 m.
Strefy niebezpieczne powinny być również odpowiednio oznaczone, a w przypadku prowadzenia prac o zmroku, oświetlone w sposób umożliwiający odczytanie tablic.

Prace przy liniach kablowych

Dla linii kablowych strefa niebezpieczna powinna być oznaczona po obu stronach kabla na szerokość 6 m. Trasa linii kablowych, ułożonych pod ziemią, musi być w odpowiedni sposób oznakowana. Widoczne znaki powinny być rozmieszczone w miejscach zmiany przebiegu linii, a na prostych odcinkach - nie rzadziej niż co 20 m.
W strefie niebezpiecznej linii kablowych roboty ziemne z wykorzystaniem sprzętu zmechanizowanego mogą być wykonywane wyłącznie na pisemne polecenie upoważnionej osoby, sprawującej nadzór lub kierownictwo nad eksploatacją urządzeń elektroenergetycznych.

Podczas prac w pobliżu linii elektroenergetycznych zabrania się umieszczania stanowisk pracy lub maszyn bezpośrednio pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi oraz w odległości mniejszej niż to określają przepisy szczegółowe. Dodatkowo niewskazane jest wykonywanie takich prac bez opracowanej IBWR materiałów i w obsadzie jednoosobowej.