7 faktów o urlopie wypoczynkowym

Ile dni urlopu wypoczynkowego przysługuje pracownikowi? Co zaliczamy do stażu pracy? Kiedy zamiast dni wolnych należy nam się wynagrodzenie? Na te i inne pytania odpowiadamy w poniższym artykule.

1. Wymiar urlopu wypoczynkowego w Polsce

Ze względu na staż pracy  pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę przysługuje:

• 20 dni urlopu- gdy pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
• 26 dni urlopu- gdy pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

2. Urlop naliczany jest zawsze z dołu

Oznacza to, że jeśli dana osoba podejmuje pierwszą w życiu pracę, z każdym kolejno przepracowanym miesiącem przysługują jej nowe dni urlopu cząstkowego. Jest to liczone proporcjonalnie. Po każdym przepracowanym miesiącu takiej osobie przysługuje 1/12
z należnego urlopu.

Przykład: Pani Aleksandra została zatrudniona w styczniu 2019. Od dnia 01 lutego 2019r nabędzie prawo do 1/12 należnego jej rocznego urlopu. Dla pracownika rozpoczynającego karierę zawodową jest to najczęściej 20 dni.

3. Zawsze wybiera się opcję korzystniejszą dla pracownika

Do stażu pracy wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia w Polsce i za granicą, wymiar urlopu wypoczynkowego zależy również od wykształcenia.

Do stażu pracy, ze względu na ukończone szkoły, dolicza się:

• zasadniczej lub innej równorzędnej szkole zawodowej - 3 lata;
• średniej szkole zawodowej - 5 lat;
• średniej szkole zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat;
• średniej szkole ogólnokształcącej - 4 lata;
• szkole policealnej - 6 lat;
• szkole wyższej - 8 lat.

Co ważne, etapów edukacji nie sumujemy do stażu pracy!

Jeśli w trakcie studiów dana osoba pracowała zawodowo, finalnie i tak bierze się pod uwagę opcję korzystniejszą dla pracownika.

Przykład: Pani Aleksandra ukończyła studia magisterskie. W trakcie studiów pracowała na umowę o pracę przez 4 lata. Korzystniejszą opcją dla Pani Aleksandry jest doliczenie 8 lat stażu pracy ze względu na studia wyższe, a nie 4 lat ze względu na pracę zawodową.

4. Pracownik powinien dostarczyć dokumenty potwierdzające staż pracy

Podstawowym dokumentem potwierdzającym okres zatrudnienia jest świadectwo pracy.

W przypadku zakończenia pracy za granicą, aby udokumentować staż pracy, należy okazać jeden z dokumentów:

• zaświadczenia wydane przez zagranicznego pracodawcę lub odpowiedni organ publiczny;
• umowę o pracę;
• odcinki wypłat wynagrodzenia;
• zaświadczenie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu zatrudnienia.

Tłumaczenie leży w gestii pracownika.

5. Jeśli pracownik nie wykorzysta całego urlopu, należy mu się ekwiwalent

Pracownik nie może się zrzec prawa do urlopu. Jednak jeżeli pomiędzy pracodawcą a pracownikiem dochodzi do rozwiązania stosunku pracy pracownik powinien otrzymać ekwiwalent pieniężny za urlop, jeśli nie wykorzystał wszystkich przysługujących mu dni. Pracodawca wylicza ekwiwalent za niewykorzystany urlop pracownika uwzględniając  tzw. współczynnik ekwiwalentu, który ustalany jest na każdy rok oddzielnie.

6. Firma może mieć własną politykę urlopową

Istnieją na rynku pracy firmy, które wszystkim zatrudnionym osobom z góry przyznają najwyższy wymiar 26 dni urlopu wypoczynkowego. Jest to dobra wola pracodawcy.

7. Urlop na żądanie

Pracownik ma prawo do wykorzystania urlopu na żadanie w wymiarze max. 4 dni
w ciągu roku kalendarzowego. Urlop na żądanie jest częścią urlopu przysługującego pracownikowi w ciągu roku kalendarzowego. Nie jest dodatkowym urlopem. Pracownik zgłasza chęć wykorzystania urlopu na żądanie najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2006 r. (sygn. I PK 128/06) orzekł, że pracownik powinien złożyć wniosek najpóźniej pierwszego dnia urlopu. Złożenie wniosku powinno nastąpić jeszcze przed rozpoczęciem dnia pracy pracownika.